Tuarna leh Ringtu

                                                                   Tuarna leh Ringtu

Rom 8: 17,18,28; thuf. 16:4

Mihringin kan zawn leh duh ber, kan neih theih nana theihtawp kan chhuah thinna chu hlimna, nawmsakna, leh vanneihna te hi a ni. He mi nei thei tur leh chang thei tur hian kan nitin hun hi kan hmang ral thak ti ila kan sawi sual awm lo e. Mahse, kan duh ber leh neih kan tum ber hi kan neih reng theih alo ni miah lo, vanduaina te, lungngaihna te, tuarna chi hrang hrang te kan tawk a, Hausa leh rethei, mithiam leh mimawl, ringtu leh ringlo te ang khat vekin min hrut rual a, tuarna leh vanduaina te hi kan pumpelh theih hauh loh a lo ni zawk.

 

Tuarna chu eng nge?

            Tuarna chu kan chunga thil lo thleng, kan taksa, rilru leh thlarau tina a, hrehawm taka min siam tu hi a ni. Tuarna lo awmna chhan chu engpawhnise taksa leh rilru lama natna leh hrehawmna , thlarau lam thlenga min ti chau leh tina thei thil lo thleng hi Tuarna kan tih chu anih ber.

            Tuarna hrim hrim hi in sawinep sak chi a nilo a, “A ho lutuk, chutiang mai mai” intihsak chi a nilo. Mihring mizia a in anglo bawkin tuarna kan tih te pawh hi in anglo tak tak a awm thei a ni.

            Mihring nun khawih thil, thlarau lam thleng nghawng phak a nih vang hian sakhaw hrang hrang te pawh in tuarna chungchang ah zirtirna an nei nasa hle a, Buddhism chuan tuarna thlentu laka kan fihlim theih nan kawng riat zawh tur awm in a sawi a, Hindu ho chuan piannawn lehna atana kan tawh ngei ngei tur niin an zirtir thung.

            Bible kan en chuan tuarna hi bawhchhiatna vanga lo thleng a ni thung (Gen 3).

Juda ho ngaihdan ah chuan tuarna reng reng hi a tuartu sual vang emaw a nu leh pa te thilsual tih vangah an ngai thin. Mahse, hei thudik zik tluak lo a nih thu erawh LalIsua zirtirna atangin kan hre thei a ni. Chanchin Tha avanga tuarna te pawh kan hmu in kan hriat tam em hi maw!

            Manipura thilthleng mek hi kan ngaihven tlangin a rinawm a, Meitei leh tlangmi inkara buaina a nih piah lamah Kristiante tihduhdahna a ni tel tih kan hria in ka ring. Meitei ho hi Hindu sakhua zuitu an ni deuh ber a, Kristian tlem a zawng chu an awm ve awm e. Mahse, Meitei Kristian Biak In pawh zuah a ni chuanglo, an pastor te leh thawktute pawh vau an tawh vangin an biru ve tho mai. Kan thenawm lawkah, kan Kristian puite tawrhna a thleng mek a ni.

 

Tuarna chungchanga harsatna:

            Tuarna chungchang alo thlen hian zawhna tam tak ken tel a nei thin? ‘Eng vang nge?’ ‘Enga ti nge?’ kan ti fo. Mi tam takin Kristian an beihna chhan pakhat ani bawk a, tin, Kristian tam tak ten Pathian an rinloh phahna chhan ani thin.

            Mi sual kan tih, khawtlang leh ram in mi thalo an tih te chunga tuarna alo thlen hian ‘a awm ve reng a ni, Pathian in a hrem a nih hi’ tih mai a awl a, mahse, pawisawilo, mi fel leh ringtu tha tak tak te chungah mai nilo, keimahni chung ngeia alo thlen te hian mak kan ti a, zawhna in kan khat a, kan hrethiam lo fo thin.

            Pathian thuthiam pakhat Bart D.Ehrman-a chu tuarna chungchangah a duhthusam chhanna Bible ah a hmuh zawh loh vangin Pathian awm ringlo ah a chhuak daih. Tuarna chungchanga mi tam rilru buai chhan tam ber chu Pathian kan hriatthiam dan leh tuarna lo thleng leh si inmil thei lo, Pathian nihphung leh tuarna hi in hmu rem theilo a kan hriat vang a ni.

            Tunlaia Mizorama Pathian thu sawi thin thenkhatte hian Sap ram lama an Pathian thu tuipui leh sukthleng zawng in a hneh hle tih a hriat a, chu chu Prosperity Gospel an tih hi a ni, hmuingilna/malsawmna Pathian thu ti pawhin sawi ila a suallo ang. He Pathian thu angah chuan ‘Pathian thu I awih chuan malsawmna I dawng ang, tisa leh thlarau lamah malsawmna a vur I ni ang’ an ti. A dik lutuk, Bible ah ngei pawh Pathian ring tlattute chu a tawpah malsawmnaa vurin an awm thin. Mahse, he zirtirna hi tih lutuk a hlauhawm, beidawnna ruama min hnuk luttu a ni thei. Pathian thu an awih fan fan vanga tun dinhmun thleng ta leh malsawmna dawng thei an nih thu te, he khawvel hausakna leh dinhmun sang te pawh chang thei ta an ni thu te an sawi nasa em em a, thudik vek a ni. Mahse, tuarna hian ringtu leh ringlo tute pawh a thliar siloh avangin kan chunga tuarna alo thlen in ‘Pathian malsawmna ka dawng lo emni? Ka piangthar ve lo emni?’ tia ringhlelhna neih a awl em em mai a ni. Heng ho hian tehna an lek ber chu ‘malsawmna’ a ni. Mahse, ‘malsawmna chauh duh a, a malsawmtu duh tak tak leh siloh chuan Kristian Gold digger kan ni tihna a ni mai.

            Mi, an hausak vang leh neih nun vang chauh a va tlawn leh duh, an thil neih eisak tum char char ho hi Gold digger chu an ni. Malsawmna chauh beisei, a mawlsawmna neitu aia malsawmna zawk buaipui kan nih chuan kan danglam bik teh chiam lo ang.

 

Engkimtithei Pathian leh Duhthlang thei mihring

            Kan thurin leh Pathian nihna zepui pakhat chu ‘Engkimtithei’ tih a ni. Mahse, engkimtithei nise eng vangin tuarna zawng zawng te hi a lakbo mai loh, engkim hi a ti thei biklo a nilo maw? an ti thin. Pathian tha, hmangaihnaa khat, Hmangaih Pathian nisi eng vang in nge a hmangaih mihring, amah ringtute tawrh a phal? Pathian tha a ni thei dawn emni? An ti fo thin.

            Kan Pathian hi Engkimtithei a ni, tihtheih loh a neilo, engkim hi kan duhdan angin a ti lo mai zawk a ni. He khawvela thil thalo leh tuarna chi hrang hrang te hi awm lo se tih hi Pathian duhdan pawh a ni ngei ang. Mahse, thil thalo zawng zawng la bo ta se mihring duhthlan theihna hi awmze neilo a ni ngei ang. Alvin Planting-a chuan Pathian engkimtithei leh tha famkim hian mihring duhthlanna a pek hmang thei turin sualna leh tuarna a thlen a phal a ni a ti. Duhthlanna neilo ila Robot ang chauh kan ni ang a, Pathian kan hmangaihna pawh Pathian tan a hlu lem lo ang. Duhthlanna zalen kan neih vangin ani lo’vem ni Eden huanah pawh duhthlan tur a siam sak! Chuvangin, Engkimtithei Pathian chuan duhthlang theia min siam miau avangin he khawvelah tuarna chi hrang hrang te, sualte hi a awm a phal mai zawk a lo ni.

 

Tuarna hmachhawn dan tur: Ringtu kan ni emaw nilo emaw vannei reng bik, malsawmna dawng zawih zawih leh hlima nui reng thei kan ni bik lo a, vanduaina te, lungngaihna te, manganna te avanga rum vawng vawng chang kan nei thin ang. Heng hun alo thlen hian engtin nge Ringtu in chu tuarna chu alo hmachhawn ang.

1) Pathian rorelna a ni: Kan chunga thil lo thleng reng reng hi Pathian thuneihna leh rorelna hnuaia lo thleng a ni tih kan pawm a ngai. Kan chunga lo thlen bik chhan kha hrethiam vek lo mah ila, kan Pathian rorelna fel tak hnuai a thleng a ni, Pathian hriatpuina tello va thleng a awm tih kan hriatna chuan tuarna karah pawh thlamuanna min pe ngei ang.

            Vince Vitale chuan miin tuarna hriatpui tura Pathian a sawm hunah chauh  a harsatna a chingfel thei ang a ti.

 

2) Tuar thei tura siam kan ni: Mihring hi Pathian in danglam bik takin min siam a, harsatna leh manganna, tuarna chi hrang hrang pawh paltlang thei tura siam kan ni. Vanduai bik riaua inhriatna te, harsatna paltlang zo dawnlo nia kan in ngaihna te hi setana hian hmanrua ah a hmang zawk fo thin. Mahse, kan tuar theih tawk baka harsatna kan chungah Pathianin a thlentir ngai lo (I Kor.10:13).

            LalIsuan engtin nge a tih, Nangni thawkrim leh phurrit phur zawng zawng te u, ka hnenah lo kal ula, ka lo chawlhtir ang che u….Ka nghawngkawl bat ula..ka nghawngkawl chu a nuam a, ka phur pawh a zang a ni a ti. Tuarna chi hrang hrang pumpelh zawnga min hruai a tum lo, mahse, a nghawngkawl hmanga phur turin min ti zawk a ni.

            Kan tawngtai dan te pawh hi thlak a hun ta, Lalpa he tuarna lak ata hi min hum ang che tilovin he tuarna paltlang thei tur hian I nghawngkawl min bah tir rawh, chakna min pe ang che kan tih a hun.

3) Tuarna hi chhan neiin a thleng thin: Philip yancey chuan tuarna hi Pathian hnathawh lan theihna tura hun remchang leh hmanrua tha ber a ni a ti. Tuarna a thlen hian chhan a nei thin, chhan neilovin Pathian kan chungah thlen tir a phal ngailo. Amah kan hnaih leh zual nan te, fiahna hmanrua atan te leh hremna ang te pawh in a thlen hi a phal thin. Dik tak chuan harsatna leh manganna ruam atang hian Pathian hi hmuhchian alo awl thin zawk fo a nia.

4) Tuarna chu beiseina siamtu a ni: Natna tuar tu chuan a dam leh hun beiseina nen a thlir thin. Vanduaina leh chhiatna tawk tu chuan nunphung pangngaia awm leh hun a thlir thin. Yancey bawk hian mi tam tak, vanduaina chi hrang hrang vanga beidawnna in a tihchhiat tawh te, mahse, nunphung pangngai zawh leh te a kawmna ah chuan a chhan ber an sawi chu Beiseina vang a ni.

            Khawvela kan awmchhung hian tuarna hi a reh dawn lo, ala thleng dawn chauh pawh aniang. Mimal emaw chhungkua emaw khawtlang leh ram pum ang zawng pawhin kan chungah thleng se, Pathian Engkimtitheia rorelna fel tak hnuaia thleng a ni tih hria ila, ‘theihna a san poh leh mawhphurhna a sang’ antih angin kan tuar theih tur tawk ang zel harsatna min pe ani tih hrethiam bawk ila, Pathian ah beiseina nei tlat chung zelin I tuar ang u. Ringtute nun kalkawng a awm anih ve miau vang hian a dawnsawn danah leh thlir danah ringtu chu kan danglam tur a ni.

 

 

Comments

Popular posts from this blog

Rawngbawlna: Lal Isua atangin

Krista Rilru: Inngaihtlawmna

PATHIAN BIAK INKHAWM NGAIH PAWIMAWH