A kohna che u ngaihtuah rawh u

Kan thupui innghahna hi Korinth khua a mite hnena Tirhkoh Paula lehkhathawn a ni a, chuvangin, Korinth khaw Kohhran leh a boruak vel han thlir hmasa I la.

Korinth: Korinth hi grik mite khua, AKaia biala awm, sawrkar hmun pawimawh pakhat a ni a. Sumdawnna lamah an hmingthang hle a, an hausa a, an induh tawk viau bawk. Thlarau lamah a lei a tha aniang, sakhaw  chi hrang hrang bia an tam a, an nun pawh a dahlau viau a ni awm e.
Chutiang ang khua ah chuan Paula hian Kohhran a zuk din a, a hnu zelah midang dangin zuk tlawh chhuakin kohhran chhungah Harhna pawh a thleng niawm tak a ni. Mahse, chutihrualin kohhran chhungkua ah buaina alo awm a, thurin chungchang ah te, pawl chungchang ah te, kristian nundan chungchangah te pawh harsatna hrang hrang an tawk a, kohhranah khi a awm a niawm tak a ni.
Tin, Paula lehkhathawna langsar ang reng tak pakhat chu Korinth kristian te hi mi chi hrang hrang in pawlhsawp, mi rethei leh mi hausa, duh fir leh thiangzau, chapo ve deuh larh te pawh an awm nual niawm tak a ni. Heng mite hnenah hian “Kristian qualification hi hre rawh u, Pathian in a kohna chhan che u hi hre rawh u” a zuk ti  ani.

1. Paula leh Kohna (Kristian qualification): Paula lehkhathawn pumpui han chhiar hian thil lang chiang em em pakhat a awm a, chu chu ‘Kohna’ chungchang hi a ni. Paula tluka Kohnaa chiang hi an awm awmlo mange tih mai tur a ni. Damaska khawdaia kohna a dawn khan a nun a her danglama, thleng khaikhup thawk ang mai in a nun kha a khup lap mai a nih kha. A hebrai hming Saula tih kha a tira kan hriat dan a ni a, mahse Kohna a dawna, chanchintha hrila a zin chhuah hnu kha chuan a Grik hming Paula tih kha hman lar ani ta zawk a ni. Thuhriltu pakhat paw’n Damaska thil thlengin Paula nun a thlakthleng hneh zia sawi nan hian, “A tlu saula, a tho paula” a ti.
Paula kha mi lehkhathiam, a hunlaia mithiam hmingthang Gamaliela hnuaia zir chhuak, sakhaw lamah pawh duh fir tak Pharisai-te zinga mi. Chumai nilovin, Juda mi ni sia Rom khua leh tui nihna nei a ni. An khawvel kha Rom sawrkar hnuai a nih vangin Rom mi nihna neihte ropui deuh a nia, mi tam tak chuan sum leh pai sengin an lei hial a, Paula erawh chuan a pa Juda mi Rom nihna kha a chhawm ani. Chutiang khawpa mi ropui leh challang, nihna ropui nei chuan “Pathian kohna ka dawn hi ka thiamna leh nihna vang hi a ni” ati ngailo reng reng. Galatia 1: 15 ah khan a khawngaihna in min ko a” a ti daih. “Pathian chuan khawvel ngaiha thil a te, hmuhsitawm te, chaklo te hi a ni a thlan thin” ati. Engvangin maw? “Anih loh chuan chu mihring chuan a thiamna leh theihna chu a chhuang mai ang” atia ni. Paula kha mi fing, thiam si, fel si, sakhaw bel bawk si anih vangin Krista kohna a dawn pawh khan a thiamna leh nihna kha Kohna huangah chhuan a awl tur zia hre chiangtu tur ber  ani. Chuvangin, a tawpah pawh “ Chhuan tur in duh chuan Pathian hi chhuang rawh u” atih ni.

2.Kohna hi mi chungchuang bik chauhte nilovin mi naran leh ingaitlawmte tan a ni:
I Samuela 16:6-7 ah pawh khan Samuela khan Lal nitura kohna dawng hriak a thih dawn khan, “A hmel emaw a pian emaw en suh, chutiang pawnlam landan leh nihna ka en ve lo, thinlung lam zawk hi a ni ka en”  ati. Chuvangin, Paula pawh khan, “mi eng ang mi pawh ni rawh u, mi fing emaw mi mawl, mi hnuaihnung/hausa, mi chak emaw derdep emaw pawh ni ula, kha kha in qualification a nilo” ati a. Mi tam tak chuan a tawp kan chhiar thlenglo fo thin a, Kan thiamna leh nihna hi kohna kan dawn chhan a nilo a, kan chakna leh thiltihtheihna te hi Kohna tehkhawng pawh a nilo, chutiang bawkin chaklohna te, tlin lohna te, fellohna te, mawlna te, atna te pawh hi Kohna dawn chhan a ni chuanglo….chutiang nise mi fing leh ropui Paula kha Koh ani lo ang.
Isuan zirtir sawm leh pahnihte a koh khan an hmel, an thiamna leh annihna a enlo, a ko tawp mai. Mi sehhel, vui hmui pu reng, peihlo em em reng mai Jona pawh kha Koh a ni tho. Chhuanlam siam nasa, harsatna sawi nasa em em Mosia pawh kha Pathian in a ko tho a sin.
Sawrkar emaw company emaw school in emaw hnathawktu a mamawh hian Kohna a siam a, advertisement a chhuah thin. Chungah chuan an duh ang zawng tak thiamna nei mai piah lamah an mizia leh hawiher ah pawh vantlang chunglam an thlang chhuak thin. Mi naran tan va beisei chi a ni ve lo. Mahse, Kristian Kohna erawh chu Qualification a dang daih, thiamna certificate a ngailo, Income certificate a phut lo, tribal nih pawh a ngailo. Passport size photo phei chu a mamawhlo hrim hrim. Pawnlam lan dan leh pianhmang en ngailotu kan Pathian chuan thinlung lam zawk kha a ni a en ni…chu chu mi naran pawh in kan neih theih a ni.
Mi tam tak in Kohna chungchang kan sawi hian kan sawi kimlo fo thin. Pathian hian mimawl leh mi naran, mi fing lemlo chauh hi a ko emaw kan ti fo a, kan mawlna chu kan chhuang zawk emaw tih fo tur hian ‘thiamna leh zirna a pawimawhlo’ ti kan awm thin. Thuthlung Thar ah hian a chiang khawp mai. Kohna ah chuan thiamna leh finna a pawimawhlo, mahse, chu Kohna tihhlawh tlin zelna ah erawh chuan a pawimawh thung si a ni. Tirhkoh Paula hi mithiam, Gamaliela bula zir chhuak, pharisai mi nilo sela chuan heti khawp hian a thawhhlawk lo ang a, heti em em a chiang leh fiah, ril si hian Lal Isua ziritirna kha a rawn vawrh chhuak kherlo mai thei.
Chuvangin, Kohna kan dawnna ah hian mihring nihna leh theihna a pawimawhlo kan tih rualin Kohna dawng a chhangtu chuan hmasawn a tum ve tur a ni. Engtin nge Paula bawk hian a tih kha ‘ Thlarau mite hnena thu ka sawi angin ka sawi theilo, Krista rinna a nausente hnena sawi angin ka sawi zawk thin kha, in la ei theih loh avangin…mahse, tun thleng paw’n hnute tuia chawm inla ngai a, chaw rum pawh in la ei theilo cheu mai! a ti (I Kor 3:1-2)

3. Pathian hian mihring chapona dah hniam a, Krista chu kan engkim ani tih min hriattir a tum:
Mi ang pangai hian mahni tawkah chapona kan nei vek a, kan thiltih turah hlawhtlinna kan chan theih nan ‘ka thei ve tawk  ani’ tia infuih ruk chang kan nei fo. Tin, kan tu leh fate pawh, ‘miin an tih theih chu tih theih ve tur’ tiin anmahni indah hniam biklo turin kan fuih fo thin.
Tum khat chu mi pakhat hian pulpit ah thu a sawi dawn a, “Kei chu engmah ka nilo, mimawl mai ka ni a, thusawi pawh ka thiamlo a, inbuatsaih ngaihna pawh ka hrelo’ atia, tlangval phawk deuh mai hian, ‘chuti anih chuan thusawi lovin pulpit atang khan rawn chhuk nghal rawh’ alo ti a. Thuhriltupa chuan thinrim takin, ‘Nang pawh enge inih bik?!’ ati e an ti. Nia, mihring hi eng ang mi pawh ni ila, eng ang dinhmunah pawh ding ila, midangte hi “enge annih bik? Anneih ka eilo” tiin kan in dahsang ve larh thin.
Helaia chapona kan tih hi Bible in chapona atih nen then hran thiam a har khawp mai. Mihring mihrinna ah hmasawn a, hmalam pana, midang te ruala ke pen ve tur leh hlawhtling ve tur chuan ‘ka ti ve thei a ni’ tih rilru put a ngai a, chu chu mahni indahsanna chi khat, chapona rawng alo kai niin kan hre bawk si. ‘Engmah hi ka thiamlo, kei aiin midang hi an tha vek, engmah ka nilo’ tih fo hi chapo-lohna niawm alang nisilo anih hmel, Rev Lalsawma (L) phei chapona ani mah zawk ati hial.

 Bible in engtin nge chapo a sawifiah: Sawi tawh ang khan mihringin mahni in dahhniam leh inkiltawihlo a,kan hmaa thil awm te leh kan theih ve nate tih lan nana mihring hlutna kan tih lan hi Bible in ‘Chapona’ atih tak hi chu a anglo deuhin alang a. Sam 10:4 ah chuan “Mi suaksual chuan chapo hmel puin, “Pathian in a phut lovang” ati thin a, a ngaihtuahna zawng zawng chu Pathian renga awm lo” tih hlir a ni. Tin, Jakoba lehkhathawn 4: 6b ah chuan “ Pathianin mi chapote a dodal a, inngaitlawmte erawh chu khawngaihna a pe thin,” ati bawk. Tin, Setana, varparh-a antih chungchang pawh Isaia 14: 12 f ah khan Van atanga paihthlak anih chhan kan hmu a, chu chu “Chhum aia sang zawkah te khian ka chho vang a, Chunungbera ang main ka awm ang” tih rilru chapo aput vang ani.
Genesis (3:5) “Pathian ang mai kan lo ni ang” tih rilru an put avangin Evi leh Adama pawh kha Pathian in Eden huan atangin a hnawtchhuak ani lawmi kha?
Chuti anih chuan Chapona chu kan tih hian mihring in mihring kan nihna avanga kan neih ve hrim hrim, mahni hlutna inhriatna hi anilo, Pathian anpuia siam mihring chu a hlulo theilo. Chapona chu chumi piah, midangte nena kan inkar,Pathian laka kan rilru put hmang zawk hi alo ni. Chuti anih chuan chapona chuan midangte aia mahni indahsanna, mi dang hnuaichhiahna, engmah lova ngaihna, kan mihringpui te hlutna zuk hriatthiampui lohna hi alo ni. Tin, Pathian lamah pawh chapona chu Pathian aia mahni in rintawkna, Pathiana in nghat lova mahni thiamna leh theihna, chu dinhmuna indahna chu a ni.

Krista hi kan engkim a ni: 
Tirhkoh Paula’n Pathian Khawngaihna chungchang an sawi tak tak kha chu ‘engkim mai hi Pathian khawngaihna vang a ni, khawngaihna hlir khawngaihna hlir ani” ati thlawt. Tin, Tirhkohte thiltih 17:28 ah khan engtin nge kan hmuh kha, “Amah avangin kan nung, kan che, kan awm a ni si a” tih ziak ani kha. Krista ah chuan thilsiam thar kan ni tawh a, kan nunna chhante, ngaihtuahna leh kan duh ang zawng a kana wm theihna chhan te, he khawvela kan lo pian chhuah vena chhan zawng zawng hi keimahni tih anilo, Pathian ani atihna anih chu. Mi tam tak chuan kan thil neih te, kan dinhmun thatna te, kan hmel te, kan in leh lo, sum leh pai te hi kan ta, kan thawhchhuah liau liau emaw kan ti...mahse, heng zawng zawng hi Krista vang a ni. Davida khan Pathian hnena  tempul sakna tur thawhlawm a thawh dawn khan engtin nge a tih kha (I Chro 29:14), “Thil zawng zawng hi I hnen atanga chhuak ani a, I ta chu kan rawn pe leh mai che a ni si a” atia sin. Engkim hi Pathian vanga kan neih anih chuan Krista hi kan engkim tihna anih chu! A chiang em? Chuvangin mihring hian amihring pui te lakah chapo taka chhuan theih a neilo a, Pathian lakah phei chuan ava neilo nasa leh zual em!
Hei hi a ni Pathianin min hriattir a tum chu a, min koh dan hrechiang turin min duh a ni.

Comments

Post a Comment

Popular posts from this blog

Rawngbawlna: Lal Isua atangin

Krista Rilru: Inngaihtlawmna

PATHIAN BIAK INKHAWM NGAIH PAWIMAWH